Dvorana zmajeva, Don Kihot, Snežana i sedam patuljaka nisu samo naslovi priča za decu, već su to i prirodni ukrasi Potpećke pećine koja se nalazi 14 kilometara jugoistočno od Užica.
Zanimljivo je da ova pećina, jedinstvena po monumentalnom ulazu u obliku potkovice, nema pravo ime. Naziv Potpećka potiče od sela pokraj kog se nalazi, a selo je dobilo ime Potpeće po pećini (“selo pod pećinom”).
Potpećka pećina je duga deset kilometara, ali je posetiocima za razgledanje dostupno 555 metara. Na ulazu u pećinu, koji se nalazi na litici visokoj 72 metra, čeka oko 200 stepenika. Otvor Potpećke pećine, visine oko 50 metara i širine 12 metara pri dnu, spada u najviše pećinske ulaze u Srbiji.
Iz pećine, u kojoj je temperatura samo 9 stepeni, izbijaju dva vrela koja čine dva kilometra dugu reku Petnicu.
U pećini se nalazi obilje stalaktita (ukrasa koji vise sa zidova pećine) i stalagmita ( ukrasa koji rastu iz poda pećine), a oblici podsećaju na zmajeve, kamile, orlove, sove, ribe….
Nakon “Šiljate stene” ulazi se u “Tavan”, veliku dvoranu s kupolom “vizantijskog stila”. Dvorana dobija dnevno svetlo i pruža nezaboravan pogled. Obris ulaza liči na slona sa stražarskom kulom, koji se nalaze na vrhu pećine.
Iz dvorane “Tavan” prolazi se kroz tunel “Glavni hodnik” da bi se stiglo do “Prolaza nade”, dvorane u kojoj je tokom prošlih deset godina otkriveno više od 2.185 metara prolaza.
Sledeći “Minerski prolaz” vodi do “Galerije Mladih istraživača”, a pored nje je “Cvijićeva dvorana”, nazvana po Jovanu Cvijiću, čuvenom naučniku i speleologu.
Posetioci dalje prolaze kroz tunel “Prolaz slepih miševa” do “Drezničkog kanala”, dela Potpećke pećine koji pokazuje njen ogroman sistem, ukupne dužine 6 do 8 kilometara koji povezuje sela Dreznik i Potpeće.
U ovom kanalu se nalaze formacije “Snežana”, “Sedam patuljaka”, “Don Kihot”, zatim “Nevestinski veo” itd.
Na tavanici speleološkog dragulja, koji su izgradile vode ponornice koje poniru u Drezničkoj dolini, može se videti kameni nakit, vajan rukama prirode milenijumima. Potpećka pećina, zaštićena kao spomenik prirode, najznačajniji je speleološki lokalitet zapadne Srbije. Jedna je od svega pet pećina u Srbiji uređenih za turističku posetu i godišnje je poseti više desetina hiljada turista.
Jedna od njih, Sanja Prodanović iz Čačka, kaže da je više puta posetila Potpećku pećinu i da je oduševljena posebnim prizorom koji predstavlja spajanje stalaktita i stalagmita. Ona kaže da je na nju najveći utisak ostavila Dvorana zmajeva, koja je nastala od nekadašnjeg izvora vode, kao i skelet pećinskog medveda.
“Mnogobrojne legende o pećini, kao i dvorana u kojoj su se Srbi skrivali od Turaka su me, takođe, impresionirale, i sigurno ću tamo ponovo otići”, rekla je Prodanović Tanjugu. A u blizini Potpećke pećine, porodica Guskić je davne 1988. godine napravila ribnjak u kojem gaji kalifornijske pastrmke. “Godišnje proizvodimo oko pet tona pastrmke koju turistima po specijalnom receptu spremamo u etno-restoranu ‘Vodeničar”, kaže vlasnik tog ugostiteljskog objekta Željko Guskić.
Guskić kaže da je restoran dobio ime po vodenici potočari koja je izgrađena u prošlom veku, 1939. godine u kojoj se još melje žito, a neretko gosti iz Novog Sada, Beograda, Subotice ponesu i pokoji kilogram projinog belog brašna.
“Pored restorana je i rečica Petnica koja izvire iz Potpećke pećine sa bisernočistom vodom, a na njenom toku, koji je dug kilometar i po do ušća u Đetinju se nalazi ukupno šesnaest ribnjaka i još dva restorana”, kaže Guskić.